Περιββάλον και Οικιστική Οργάνωση


ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Ο σημερινός οικισμός των Οινουσσών βρίσκεται στη νότια ακτή του νησιού και στα υψώματα ανατολικά του φυσικού λιμανιού. Στις πλαγιές των λόφων της Ακρόπολης, του Προφήτη Ηλία και της Αγίας Παρασκευής, βρίσκεται συγκεντρωμένος όλος ο οικοδομικός πλούτος του νησιού.


 Η εικόνα της υπαίθρου που πρωτοαντίκρισαν  οι πρώτοι κάτοικοι φθάνοντας στα μέσα του 18ου αιώνα στις Οινούσσες, δεν διαφέρει από την σημερινή, αφού  σε ιστορικές αναφορές αποδίδεται ο χαρακτηρισμός του έρημου νησιού. Εξαίρεση αποτελεί η παρένθεση των δεκαετιών 1930-1960, όταν στο ανατολικό τμήμα του νησιού και στο νησί της Παναγιάς  δόθηκαν  κληροτεμάχια στους πρόσφυγες, οι οποίοι τα καλλιέργησαν.

Όσον αφορά τη μορφή της κατοικίας στο Κάστρο, υπάρχουν αναφορές για  θολωτές πέτρινες κατασκευές. Η μεταφορά του οικισμού στις αρχές του 19ου αιώνα από το Κάστρο στο Μαντράκι, στους λόφους γύρω από το λιμάνι, γίνεται ταυτόχρονα με τη στροφή της τοπικής οικονομίας από τη γεωργία και την κτηνοτροφία στη ναυτιλία.

 Το οικιστικό σύνολο δομείται έχοντας ως βάση τους τυπικούς παραλληλεπίπεδους οικοδομικούς όγκους που μορφώνουν την εικόνα των περισσότερων οικισμών στο Αιγαίο. Στα μέσα λοιπόν του 19ου αιώνα διαμορφώνεται ο  τύπος της κατοικίας στις Οινούσσες που μπορεί να κατανεμηθεί σε δυο μορφές. Η πρώτη  είναι εκείνη με τη σκάλα εξωτερικά, που οδηγεί στο χαγιάτι, ως είσοδος στον κατοικήσιμο χώρο και η δεύτερη  είναι εκείνη με την εσωτερική σκάλα.

 Από τα τέλη του 18ου αιώνα,  υιοθετήθηκαν στην Ελλάδα ευρωπαϊκά πρότυπα που σχετίζονται,  με τη χωροθέτηση των οικοδομών Για τους Οινουσσιώτες ναυτικούς, εισαγωγείς νεωτεριστικών στοιχείων, η εξωτερική σκάλα, κάποια στιγμή μάλλον θεωρήθηκε στοιχείο πεπαλαιωμένο και απορρίφτηκε.

Μέρος του διακόσμου των σπιτιών αποτελεί η ίδια η κατασκευή, με τη χρήση έτοιμων στοιχείων πέτρας, στα υπέρθυρα και στους ορθοστάτες,. Αυτά συνήθως διακοσμούνταν με ανάγλυφη επιγραφή του ονόματος της οικογένειας και του έτους κατασκευής.

Το 1924 κατεδαφίστηκε η παλιά μονόχωρη εκκλησία του Αγίου Νικολάου και στη θέση της κτίστηκε νέα, με μεγάλο περίβολο, υπερυψωμένο σε σχέση με τις γύρω οδούς. Η οικοδομή της εκκλησίας ολοκληρώθηκε το 1952.

Ο ερχομός νέων εργολάβων  από τη Χίο και τη χερσόνησο της Ερυθραίας στις αρχές του 20ού αιώνα, επιφέρει τους ανάλογους νεωτερισμούς Στην περιοχή της παραλίας, από το 1930 κατασκευάζονται νέες κατοικίες, μακριά από το ύφος του οικιστικού συνόλου και  έχουν ύφος νεοκλασικό. Όσο περισσότερα είναι τα ταξίδια τόσο περισσότερο αυξάνεται η εισαγωγή,  αρχιτεκτονικών μοτίβων, αλλά και ολοκληρωμένων μορφών του ευρωπαϊκού εκλεκτισμού .5
Στο πνεύμα του μοντέρνου κινήματος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατοικία Χατζηπατέρα πίσω από το Ναυτικό Μουσείο.6 Μοντέρνας επίσης επίδρασης είναι πολλές εκκλησίες που κτίζονται σε πολλά μέρη του νησιού. Πρόκειται έναν πετυχημένο συγκερασμό  σύγχρονης προσέγγισης του βυζαντινού ρυθμού, μέσα από το μοντέρνο κίνημα.
Οι Οινούσσες  σήμερα  είναι ένας  παραδοσιακός οικισμός, ο οποίος δεν έχει αλλοιωθεί από σύγχρονες παρεμβατικές εγκαταστάσεις όπως συμβαίνει σε άλλους οικισμούς στο Αιγαίο.

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *